کتاب داستان های ذن جامع (جلد اول) – محمدرضا یحیایی

آیا «استاد بروسلی» درج شده همان بازیگر مشهور سینماست؟‌

استاد «بروس‌لی» کسی بود که هنرهای رزمی و مخصوصاً «کونگ فو» را از حالت انحصاری و مرموز بودن خارج کرده، و به تمام مردم جهان شناساند. [کونگ فو: کونگ فو یعنی، طریقت دانایی – انسان دانا – خردمند]. بیشتر مردم جهان، ایشان را یک بازیگر سینمای رزمی می‌دانند؛ ولی باید به این نکته توجه داشت که ایشان تمامی توان و قدرت خودش را از طریق علم و شناخت «فلسفه و حکمت» مربوط به «طریقت هنرهای رزمی» و مخصوصاً علم «ذِن» کسب کرده بود. در این کتاب سعی شده که جنبه‌های «فلسفی، حکمت، ذِن، تفکر، تعمق، تنفس و تعقل» مربوط به «طریقت هنرهای رزمی»، به بهترین شکل ممکن، برای آگاهی علاقمندان به‌رشته تحریر درآید؛ باشد که راهنمای راه کسانی باشد که حقیقتاً می‌خواهند در «طریقت هنرهای رزمی جامع»، به اوج توانایی خود (خودشناسی و خداشناسی) دسترسی پیدا کنند؛ انشاءالله.

آیا قرار است کتاب مجلدات دیگری نیز داشته باشد؟

این کتاب، جلد اول، از سری کتابهای «داستانهای حکمت‌آموز جامع» می‌باشد. و به امید خداوند حکیم و دانا، در آینده‌ای نه‌چندان دور، جلدهای بعدی آن، منتشر خواهد شد و در دسترس علاقمندان «طریقت دانایی» قرار خواهد گرفت؛ انشاءالله.

تعریف ذن چیست؟

معنی ذِن بسیار عمیق‌تر از کلمات است که بتوان آنرا بر روی صفحات سفید به‌رشته‌یِ نگارش درآورد. کسانی که در طریقت دانایی، سالهای سال به ذِن نشسته‌اند، آنرا برای درک بهتر، به شاگردان و اطرافیان خود به‌صورتی ساده و قابل درک و فهم، چنین معنا کرده‌اند:

ذِن یعنی، تعمق در ماوراء اندیشه‌ها. یعنی، رهایی از تمامی بندهای جهل و نادانی. یعنی، پرورش خودآگاه و ناخودآگاه که ماوراء هرگونه دوگانگی و ریا و تزویر است. ذِن از واقعیت‌ها سخن می‌گوید، نه از تصورات به‌ظاهر منطقی.

راه ذِن راه درون است؛ راه جان است؛ به خود اندیشیدن، غبار روبی فکری و روشن شدگی است. یک را در بسیار یافتن و بسیار را در یک دیدن، می‌باشد.

واژه ذِن از واژه سانسکریت «دهیانا = دیانا»(dhyana) گرفته شده که به نگارش چینی «چان»(chan) و به گویش ژاپنی «ذِن»(zen) خوانده می‌شود. این واژه در فرهنگ لغت فارسی در کشور ایران، برابر با «مراقبه»، «ژرف اندیشی» و یا «تفکر» معنی می‌شود.

ذِن دو راه و طریقت اساسی دارد؛ یکی «بودایِ» هندی و دیگری «لائو تزویِ» چینی. این مکتب حامل همه‌یِ بینش‌های این دو می‌باشد، و جنبه‌یِ عمیق در خود دارد. زمانی راه اشراق و کشف‌و شهود «بودا» که «دهیانا» خوانده می‌شود، با راه «لائو تزو» که «تائو»(tao) بود، در یک‌جا به یکدیگر رسیدند و خط سومی به‌نام «ذِن»(zen) را به جهانیان عرضه نمودند.

سالها از مکتب «ذِن» گذشت، تا اینکه در سال 1373 توسط اینجانب «محمّدرضا یحیایی»، بعد از سالها پژوهش و ریاضت در این طریقت، نکات مثبت و مفید تکنیک‌های «دهیانا»، «تائو» و «ذِن» را با مکتب اسلام و مخصوصاً شیعه (ائمه اطهار (ع)) ممزوج نمودم و حاصل آن‌را «ذِن جامع» نامگذاری نمودم.

«جامع» یکی از نام‌های خداوند متعال است. یکی از صفات خداوند حکیم است. نام دیگر قرآن‌کریم است. یکی از نام‌های حضرت امام زمان (عج) می‌باشد.

لذا اینجانب پژوهش‌های خود را در سایه‌یِ تز جامع انجام دادم، و عنوان «جامع» را برای نتایج تحقیقاتم برگزیدم. مثل: ذِن جامع- طریقت هنرهای رزمی جامع- طب سنّتی جامع- علوم روحی جامع- تای چی جامع- یوگای جامع- سلاح‌های رزمی جامع- و … . زیرا به حق، اگر ما در تمام کارهایمان، هدف از خلقت و مأموریت الهی خودمان را درک نکنیم، و در راه رسیدن به این هدف در این دنیای فانی و زودگذر قدم برنداریم، دیگر هیچ امیدی به زندگی حقیقی و خوب، چه در این دنیا، و چه در آخرت نخواهیم داشت.

حضرت امام رضا (ع) می‌فرمایند:
«داناترین مردم کسی است که بیشتر دانش دانشمندان را جمع‌آوری نموده و فراگرفته باشد.»

رابطه ذن با دین چگونه است؟

اگر خوب به سنّت حضرت رسول گرامی اسلام، محمّد مصطفی (ص) و ائمه اطهار (ع) نگاهی عمیق بی‌اندازیم، متوجه این موضوع خیلی مهم می‌شویم که همه‌یِ این بزرگواران، در تمام لحظات زندگی خود، در حالت «ذِن جامع» به‌سر می‌بردند. به همین‌خاطر، آنها هیچ عملی (پندار، گفتار و کردار) برخلاف دستورات خداوند متعال و حکیم، انجام نمی‌دادند.

حضرت رسول گرامی اسلام، محمّد مصطفی (ص) می‌فرمایند:

«همانا من بین شما دو چیز گرانبهاء از خود برجای می‌گذارم، کتاب خدا (قرآن کریم) و عترتم (اهل بیت) خود را، و همانا این‌دو هرگز از همدیگر جدا نمی‌گردند تا در کنار حوض (چشمه‌یِ کوثر) بر من وارد شوند.» (حدیث ثقلین)

منظور از عترت، همان سنّت پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمّد مصطفی (ص) و طریقت زندگی سالم و جامع خاندان به حقّش، ائمه اطهار (ع) می‌باشد که ما انسانها باید زندگی آنها را مانند الگویی مقدّس در تمامی مراحل زندگی خود قرار دهیم. «ذِن جامع» یعنی الگو برداری از بهترین مخلوقات خداوند متعال، که همانا پیامبران الهی (ص) و امامان معصوم (ع) می‌باشد.

حضرت عیسی مسیح (ع) می‌فرمایند:
«با کسی همنشینی کنید که دیدنش شما را به یاد خدا آورد، و گفتارش به علم شما بیفزاید، و کردارش شما را به آخرت تشویق کند.»

آیا میتوان کارکردهای ذن را از دین نیز انتظار داشت؟

در زمانهای قدیم، کارکردهای ذِن را نمی‌شد بطور صد درصد از دین انتظار داشت. ولی خوشبختانه با آمدن تز «جامع»، نه تنها اینکار میسر شده، بلکه درک عمیق‌تر و روشن‌تری از دین مبین اسلام و خاصّه‌یِ آن (شیعه) به دنیای کسانی‌که به ذِن می‌پردازند، وارد شده است. همچنین کسانی‌که به دین مبین اسلام و خاصّه‌یِ آن (شیعه) مشرّف شده‌اند، درک عمیق‌تر و روشن‌تری از طریقت دانایی جامع (ذِن جامع) خواهند داشت. در مجموع، با کنار همدیگر قرار دادن دین اسلام و تز «جامع»، وارد مرحله‌یِ نوینی از ارتقاءِ سطح مسلمانان جهان خواهیم شد؛ یعنی، اسلام جامع (شیعه جامع)؛ انشاءالله.

در حال حاضر، ما در آخرالزمان زندگی می‌کنیم. جهانِ ما را فساد و تباهی و بی‌بند و باری و جنگ و خونریزی و … فرا گرفته است. برای خروج از این گرداب هلاکت، لازم است‌که تمامی جهانیان، خود را از دست یکسری شهوات و بت‌پرستی‌های مدرن خلاص کنند. تز «جامع»، یکی از راه حل‌های این معضل جهانی می‌باشد.

«تز جامع» یک مکتب، سَبک، سیستم، طریقت، دانش و آگاهیِ جدیدی می‌باشد که برای پیشرفت انسانها در همه‌یِ زمینه‌ها و ابعاد جسمی، ذهنی و روحی، و در تمامی امورات زندگی دنیوی و اخروی، کاربرد دارد.

«تز جامع» می‌گوید: بدون تعصب، پیش‌داوری و قضاوت باید به محیط پیرامون خود نگریست؛ و تمامی مشاهدات خود را بدون هیچ‌گونه تغییری، مورد بررسی قرار داد.

«تز جامع» می‌گوید: در «مکتب جامع»، هر چقدر درجات شاگردان و اساتید بالاتر می‌رود، آنها، خدمتگذارتر، خاکی‌تر، زحمتکش‌تر، و متواضع‌تر می‌شوند. این است روحیه‌یِ برگزیدگان جامع.

«جامع» به ما مي‌گويد كه، خداوند، انسان را اشرف مخلوقات خلق كرد. آنگاه به انسان امر كرد كه، به تمامی آفرينش خداوند از روی تفكر و تعمّق و تدبّر نگاهی ژرف نمايد، شايد كه رستگار شود. زمانی‌كه خداوند به‌عنوان خالق، به مخلوق خودش دستور واضحی می‌دهد، پس تحمل و ظرفيت آنرا هم در نظر گرفته است. زمانی‌كه انسان به خودش بی‌انديشد، كه: از كجا آمده‌ام؟ منظور از خلقتم چيست؟ بايد چه‌كاری انجام دهم تا رستگار شوم؟ به كجا می‌روم؟ و … ديگر نمی‌تواند بی‌تفاوت و بی‌هدف در زندگی قدم بگذارد و به دام «روزمره‌گی» اسير شود.

عاقل‌ترين و خردمندترين مردم كسی است‌كه مفيدترين و جامع‌ترين عُلوم را برای پيشرفت و آگاهی خود، از اهل فن آن علم، فرا گرفته و در نزد خود گردآوری نموده باشد؛ اين شخص يک «دانشمند» است. دانشمندی كه به علم خود عمل نمايد، به حكمت خواهد رسيد و «حكيم» می‌گردد.

عزيزان من، از روزی كه به تز «جامع» وارد شدم، زندگی‌ام به‌طور چشم‌گيری متحوّل شده و «جامع» گرديده است. به ‌همين‌خاطر، شما را به «جامع» شدن دعوت می‌نمايم. زيرا حداقل مزايای زندگی «جامع»، همانا احساس امنيت و آرامش و توانايی در مقابل مشكلات می‌باشد. همچنين با وارد شدن به زندگی «جامع» ديگر وقتی برای كارهای غير ضروری و مخصوصاً گناه كردن، نمی‌ماند. زيرا برنامه‌ريزی زندگی‌تان در دستان خودتان می‌باشد، نه در دستان ديگران. افراد «جامع» هميشه در يكی از وضعيت‌های زير بسر می‌برند:

تجربه ثابت كرده است، افراد «جامع‌نگر» به اُمور زندگی دنيوی و اُخروی بيشتر از ديگران مسلط بوده و توسط مهارتشان، بيشترين موفّقيت را كسب نموده‌اند؛ زيرا، از آگاهي و دانش و تجربه‌یِ بيشتری برخوردار بوده و كمتر دچار اشتباه می‌شوند. افراد «جامع‌نگر» هيچ‌گاه از كسي و يا چيزی ايراد نگرفته و مشكلات خودشان را رویِ دوش ديگران نمی‌اندازند؛ زيرا آنها معتقدند كه: «برای مشكلات خود، يا راهی خوب پيدا خواهم كرد، و يا راهی مناسب خواهم ساخت».

در انتها، باید به شما عزیزان بگویم که، تمامی مشکلات و معضلات بشریت زمانی قابل حل خواهد بود که تمامی کشورها و در مجموع، بشریت، تز «جامع» را سرلوحه‌یِ زندگی خود قرار دهد (پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک). تا زمینه‌یِ ظهور حضرت امام زمان، مهدی موعود (عج) را هموار کنیم؛ انشاءالله.